Basketbolcular için Kondüsyon Çalışmalarında Dönemler
Bu yazımda artık Türkiye'de de sporcular arasında öneminin ciddi bir şekilde kavranmaya başladığı basketbola özgü kondüsyon çalışmalarının hangi dönemlerden oluştuğundan bahsedeceğim.Bence; profesyonel bir basketbolcu kesinlikle " MAKİNE " gibi olmalıdır. Yılın 365 günü mücadeleye her anlamda ( mental / psikolojik ve fiziksel )hazır olmalıdır. Bunu sağlayabilmesi içinde hiç kuşkusuz güçlü bir iradeye ve fonksiyonel olarak eğitilmiş kaslara ihtiyacı vardır.
Kondüsyon çalışmaları denildiğinde ilk akla gelen halter çalışmaları ve temel kuvvet egzersizleri oluyor. Yanlış değil eksik bir bilgi. Basketbola özgü çalışmalar denildiği zaman da içine sağlık topu ve yüksek yoğunluktaki interval çalışmaları / istasyon çalışmaları ekleniyor. İşin aslına bakacak olursak; Kondüsyon antrenmanlarının birinci amacı sakatlığı engellemektir. Kas gücünü arttırmak, stabilizasyonu ve mobilizasyonu artırmak daha sonraki seçeneklerdir. Sakat sporcuyu antre edemeyiz, rehabilite edebiliriz. Karşımızdaki basketbolcu her ne kadar güçsüz olursa olsun, birinci önceliğimiz sakatlığı engellemek ve sakatlık riskini düşürmek için yapılan egzersizlerden oluşmalıdır.
Yazımızın başlığındaki konu antrenman dönemlemesi değil öncelikle bunu belirteyim, google da antrenman dönemlemesi yazdığınızda binlerce profesör makalesine ulaşabilirsiniz. Benim buradaki amacım; daha uygulanabilir ve uygulanmış yöntemlerden size bahsetmek. Üzerinden örnekler ile gideceğimiz basketbolcumuz; standart kabul edilecebilecek fiziksel yeterlilikde ve kuvvette sağlıklık bir sporcu olsun. Yaşını da 25+ olarak kabul edelim. Erkek / Kadın sporcu olarak kesinlikle ayırmıyorum....Bu sporcumuz ebbl veya tb2l seviyesinde bir sporcu olsun. Şimdiki zaman göre ( 2012 -2013 sezonunu baz alıyorum ) 20 mayıs - 30 Mayıs gibi sezonunu bitirmiş olucaktır. Ekimin 15-25 'i arasında sezonu yeniden açıcak ve Ekim - Kasım arasında da sezon içi basketbol oynayacaktır.
Sporcumuz sezonu bitirdiğinde POST - SEASON dediğimiz döneme girmiş olur. Sezon sonu dönemi yorucu geçen bir sezondan sonra benim; rejenerasyon dönemi olarak tasvir ettiğim bir toparlanma sürecidir. Sezon içinde irili ufaklı fiziksel sakatlıklar, psikolojik savaşlar ( kritik maçlar ) ve sosyolojik durumlar karşısında yıpranan sporcumuzun minimum 10 maximum 20 gün basketbol sahasında adım atmasını pek istemeyiz. Bu dönemde; sporcu mental olarak zaten yeterince yorgundur. Mental yorgunluk 3kg lık dumbbell ile biceps çalışırken dumbbell'ı düşürüp ayak bileğinizi kırmanıza neden olabilir. Bazı bilimsel makalelerde maximum 10 gün dinlenme yazdığını bende biliyorum ama mental yorgunluk kas yorgunluğundan 2 kat daha tehlikeli olduğuna inanıyorum. 20 Mayıs itibari ile sezonu sonlandıran bu sporcumuzu en geç 10 haziran günü tekrar sahaya sokmamız gerekir.
Yaklaşık olarak 1 - 2 hafta süren post season antrenmanlarının sonuna 3-4 gün yine sahadan ve ağırlıklardan uzak bir dinlenme koyarak oyuncumuzu OFF-SEASON - yeni sezona hazırlık çalışmalarının ilk ayağına girebiliriz. Bu dönemdeki çalışmaların genel amacı sporcunun bireysel eksiklerini kapatmaktır. Genelde 3-4 haftalık bir süredir. Burayı biraz daha türkiye şartlarına göre anlatmak gerekirse;
Türkiye'de lig takımları yeni sezon başlamadan önce; temmuz 20 veya ağustos 1 gibi yeni sezon çalışmalarına start verilir. kroslar yapılır, dağlara çıkılır saha içinde sprintler ağırlık salonunda maksimal kuvvetler alınır...Her sporcu farklıdır tezi şu anda türkiye de pek geçerli değildir. sporcularımız da sezon bittikten sonra ne sahanın ne de ağırlık salonunun kapısından geçerler. tabir-i caiz ise 2 ay hatta sezonu mart gibi bitiren kadın basketbolcuların 5 ay spor yapmadan salona geldiğine şahit olmuşluğum vardır. Sporcuların bireysel olarak eksiklikleri kondüsyon açısından pek ele alınmaz. Koşular yapılır nabızlar tutulur. Eksik olanlar eksikliği ile, iyi olanlar aldıkları övgüler ile kalır. Peki bu durum gerçekte nasıl olmalıdır ?
Sezon sonu bölümünde ( sezon içi ve yeni sezona hazırlık evresinde değil ) basketbolucunun kondüsyonunu optimum seviyeye getirmek kesinlikle kulüplerin ve kulüpteki kondüsyonerlerin işi değildir. Profesyonel olarak sözleşme imzalayan her sporcu kendi kondüsyonunu optimum seviyeye getirmekle mükelleftir. Yeni sezon çalışmalarına katılmadan önce kendisini en iyi şekilde hazırlamalıdır. Bu bağlamda baktığınız zaman zaten kondüsyon çalışmalarını gerçek formatıyla ( avrupa ve amerika da olduğu gibi ) sezon sonu - off season - sezon öncesi ve sezon içi olarak 4 guruba ayırabilirsiniz. Yoksa sadece ;sezon öncesi - sezon içi... Şu an bir çok sporcuda olduğu gibi... Sakatlanmaları ve sezon içindeki performans kayıplarını saymaya gerek yok zaten.
Off season ın hangi bölüme denk geldiğini açıklayabildiğimi zannediyorum. Bu bölümde sporcu kendi eksiklerini kapatmak ve sezon öncesi kulüp ile yapacağı tempolu bölüme hazır gitmek için çalışır. Sezon öncesi çalışmaları kondüsyon açısından özellikle saha içi çalışmalardan oluşur.Takımın baş antrenörü takıma kısa bir sürede setleri, geçiş oyunları press vs. adapte edebilmek için uğraşacaktır. Kondüsyoner ise saha dışında yüksek eforlu son koşular ile saha içi kondüsyon çalışmaları arasında geçiş yapıcaktır. Yani çok yoğun bir dönemden bahsediyoruz. Hem fiziksel açıdan hemde mental açıdan. Off season dönemi ki kendi ligimize uyarlayacak olursak; kişisel fikrim; haziranın son haftası ile ağustosun ikinci veya üçüncü haftasına denk gelmektedir. Ağustosun üçüncü haftasından itibarende işin içine daha yoğun basketbol çalışmaları girmekte yeni sezona hazırlık başlamalıdır.
Pre-Season bölümünde de yukarıda bahsettiğim zorlu bir dönem sporcuyu bekler, yeni bir takım, yeni bir koç ve yeni hedefler. Hem mental açıdan hemde fiziksel açıdan zor bir dönemdir. Dikkat ederseniz çoğu sakatlık bu dönemde oynanan hazırlık turnuvalarında olur.
In season dönemi ise fikstür ile birlikte son turnuva maçının oynanmasıyla başlar. tabii ki ben oyuncu açısından "diğer değişkenler sabit" şekliyle anlatıyorum. Burada takımın kondüsyoneri ve baş antrenörünün düşünceleri en doğru olandır.
Kondüsyon çalışmaları denildiğinde ilk akla gelen halter çalışmaları ve temel kuvvet egzersizleri oluyor. Yanlış değil eksik bir bilgi. Basketbola özgü çalışmalar denildiği zaman da içine sağlık topu ve yüksek yoğunluktaki interval çalışmaları / istasyon çalışmaları ekleniyor. İşin aslına bakacak olursak; Kondüsyon antrenmanlarının birinci amacı sakatlığı engellemektir. Kas gücünü arttırmak, stabilizasyonu ve mobilizasyonu artırmak daha sonraki seçeneklerdir. Sakat sporcuyu antre edemeyiz, rehabilite edebiliriz. Karşımızdaki basketbolcu her ne kadar güçsüz olursa olsun, birinci önceliğimiz sakatlığı engellemek ve sakatlık riskini düşürmek için yapılan egzersizlerden oluşmalıdır.
Yazımızın başlığındaki konu antrenman dönemlemesi değil öncelikle bunu belirteyim, google da antrenman dönemlemesi yazdığınızda binlerce profesör makalesine ulaşabilirsiniz. Benim buradaki amacım; daha uygulanabilir ve uygulanmış yöntemlerden size bahsetmek. Üzerinden örnekler ile gideceğimiz basketbolcumuz; standart kabul edilecebilecek fiziksel yeterlilikde ve kuvvette sağlıklık bir sporcu olsun. Yaşını da 25+ olarak kabul edelim. Erkek / Kadın sporcu olarak kesinlikle ayırmıyorum....Bu sporcumuz ebbl veya tb2l seviyesinde bir sporcu olsun. Şimdiki zaman göre ( 2012 -2013 sezonunu baz alıyorum ) 20 mayıs - 30 Mayıs gibi sezonunu bitirmiş olucaktır. Ekimin 15-25 'i arasında sezonu yeniden açıcak ve Ekim - Kasım arasında da sezon içi basketbol oynayacaktır.
Sporcumuz sezonu bitirdiğinde POST - SEASON dediğimiz döneme girmiş olur. Sezon sonu dönemi yorucu geçen bir sezondan sonra benim; rejenerasyon dönemi olarak tasvir ettiğim bir toparlanma sürecidir. Sezon içinde irili ufaklı fiziksel sakatlıklar, psikolojik savaşlar ( kritik maçlar ) ve sosyolojik durumlar karşısında yıpranan sporcumuzun minimum 10 maximum 20 gün basketbol sahasında adım atmasını pek istemeyiz. Bu dönemde; sporcu mental olarak zaten yeterince yorgundur. Mental yorgunluk 3kg lık dumbbell ile biceps çalışırken dumbbell'ı düşürüp ayak bileğinizi kırmanıza neden olabilir. Bazı bilimsel makalelerde maximum 10 gün dinlenme yazdığını bende biliyorum ama mental yorgunluk kas yorgunluğundan 2 kat daha tehlikeli olduğuna inanıyorum. 20 Mayıs itibari ile sezonu sonlandıran bu sporcumuzu en geç 10 haziran günü tekrar sahaya sokmamız gerekir.
Yaklaşık olarak 1 - 2 hafta süren post season antrenmanlarının sonuna 3-4 gün yine sahadan ve ağırlıklardan uzak bir dinlenme koyarak oyuncumuzu OFF-SEASON - yeni sezona hazırlık çalışmalarının ilk ayağına girebiliriz. Bu dönemdeki çalışmaların genel amacı sporcunun bireysel eksiklerini kapatmaktır. Genelde 3-4 haftalık bir süredir. Burayı biraz daha türkiye şartlarına göre anlatmak gerekirse;
Türkiye'de lig takımları yeni sezon başlamadan önce; temmuz 20 veya ağustos 1 gibi yeni sezon çalışmalarına start verilir. kroslar yapılır, dağlara çıkılır saha içinde sprintler ağırlık salonunda maksimal kuvvetler alınır...Her sporcu farklıdır tezi şu anda türkiye de pek geçerli değildir. sporcularımız da sezon bittikten sonra ne sahanın ne de ağırlık salonunun kapısından geçerler. tabir-i caiz ise 2 ay hatta sezonu mart gibi bitiren kadın basketbolcuların 5 ay spor yapmadan salona geldiğine şahit olmuşluğum vardır. Sporcuların bireysel olarak eksiklikleri kondüsyon açısından pek ele alınmaz. Koşular yapılır nabızlar tutulur. Eksik olanlar eksikliği ile, iyi olanlar aldıkları övgüler ile kalır. Peki bu durum gerçekte nasıl olmalıdır ?
Sezon sonu bölümünde ( sezon içi ve yeni sezona hazırlık evresinde değil ) basketbolucunun kondüsyonunu optimum seviyeye getirmek kesinlikle kulüplerin ve kulüpteki kondüsyonerlerin işi değildir. Profesyonel olarak sözleşme imzalayan her sporcu kendi kondüsyonunu optimum seviyeye getirmekle mükelleftir. Yeni sezon çalışmalarına katılmadan önce kendisini en iyi şekilde hazırlamalıdır. Bu bağlamda baktığınız zaman zaten kondüsyon çalışmalarını gerçek formatıyla ( avrupa ve amerika da olduğu gibi ) sezon sonu - off season - sezon öncesi ve sezon içi olarak 4 guruba ayırabilirsiniz. Yoksa sadece ;sezon öncesi - sezon içi... Şu an bir çok sporcuda olduğu gibi... Sakatlanmaları ve sezon içindeki performans kayıplarını saymaya gerek yok zaten.
Off season ın hangi bölüme denk geldiğini açıklayabildiğimi zannediyorum. Bu bölümde sporcu kendi eksiklerini kapatmak ve sezon öncesi kulüp ile yapacağı tempolu bölüme hazır gitmek için çalışır. Sezon öncesi çalışmaları kondüsyon açısından özellikle saha içi çalışmalardan oluşur.Takımın baş antrenörü takıma kısa bir sürede setleri, geçiş oyunları press vs. adapte edebilmek için uğraşacaktır. Kondüsyoner ise saha dışında yüksek eforlu son koşular ile saha içi kondüsyon çalışmaları arasında geçiş yapıcaktır. Yani çok yoğun bir dönemden bahsediyoruz. Hem fiziksel açıdan hemde mental açıdan. Off season dönemi ki kendi ligimize uyarlayacak olursak; kişisel fikrim; haziranın son haftası ile ağustosun ikinci veya üçüncü haftasına denk gelmektedir. Ağustosun üçüncü haftasından itibarende işin içine daha yoğun basketbol çalışmaları girmekte yeni sezona hazırlık başlamalıdır.
Pre-Season bölümünde de yukarıda bahsettiğim zorlu bir dönem sporcuyu bekler, yeni bir takım, yeni bir koç ve yeni hedefler. Hem mental açıdan hemde fiziksel açıdan zor bir dönemdir. Dikkat ederseniz çoğu sakatlık bu dönemde oynanan hazırlık turnuvalarında olur.
In season dönemi ise fikstür ile birlikte son turnuva maçının oynanmasıyla başlar. tabii ki ben oyuncu açısından "diğer değişkenler sabit" şekliyle anlatıyorum. Burada takımın kondüsyoneri ve baş antrenörünün düşünceleri en doğru olandır.
Yorumlar
Yorum Gönder