Temel Basketbol Eğitimi - Atletik Stance - Dribbling - Komut

    Sporcuların temel basketbol eğtimi alması konusuda konulara önemli veya en önemli şeklinde bir sıralama yapmak yanlış bir yönlendirme ve plan olur. Plan yapılırken ilk etapta bakılıcak konu atletizm ve kuvvet olmalıdır. Basketbol kuvvete dayalı ve atletizm isteyen bir spor dalı olduğu için basketbol eğitimi alıcak sporcunun basketbol oynayabilecek seviyede kuvvet ve atletizme sahip olması gerekir.

   Sporcunun basketbolun yapısını ve işleyişini anlaması açısında " komutla hareket etme " algısına sahip olması dikkate değerdir. Antrenman salonunda komut ile hareket edemeyen sporcuların yarattığı düzensizlik ve algılama eksikliği kolay nitelendirilen beceri ve fundamental uygulamalarını zorlaştırır. Koç sahada komut vermeden, topla oynamaya başlayan ve-veya koç açıklama yaparken topla oynamaya devam eden sporcular antrenman süresini ziyan eder.

    Komut ile hareket etme konusunda, spor okullarından organize takım işlerine geçişte bu işlevselliği yakalayamamış sporcular büyük sorunlara yol açar. Komut ile hareket etmek ve koçun " sesine " tepki vermeye alışan - öğrenen sporcular; maçlarda " coachable " oldukları için, koçun ilk maçlarında ve sonraki " minik - minik altı " maçlarda yardımcı olmasını kolaylaştırırlar. Antrenmanda koçun sesine tepki vermeyen ve komut almadan hareket eden sporcular takım düzeninde çalışmakta çok zorlanır ve doğal olarak bu alışkın olmadıkları düzende sinirlenirler.

   Temel basketbol eğitiminde, sporcu zamanlama ve tepki konusunda mutlaka eğitim alır. Bu eğitimin amacı, sporcunun " 1 saniye " içinde gerçekleşen karar alma - uygulama metoduna alışmasına yardımcı olmaktır. Altyapı veya Lig takımlarında sporcuların kısa zaman diliminde "anlık" karar alabilme konusunda duyarlılığı artırmak için "reflex" uyaranlı oyun ve yarışmalar düzenlenir.

   Temel basketbol eğitiminde zamanı doğru kullanmayı gören sporcu, topu tutmadan önce topu almak için doğru yerde olmayı, atletik vücut pozisyonu, top isteme ve topu kavrama kurallarını öğrenmek zorundadır. Atletik stance - temel duruş pozisyonu ile hem savunmaya giriş, hem de hücum becerileri açısından topu isteme - kavrama - kullanma- elden çıkarma konularında çalışma yapılabilir.

   Atletik stance ve denge çalışmaları ile sporcu hareketlenmek kadar durmanın önemini de anlamaya başlar. Hücumun doğal, Savunmanın ise sentetik olduğu gerçeği göz önüne alındığında, hareketlenmek kadar doğru şekilde durmanında yeri ve önemi daha iyi anlaşılacaktır. 

   Atletik stance ile yana hareketlenme konusunda, " lead step " kullanımı ilk aşamada kolay olması açısından gösterilebilir. Altyapı maçları ile birlikte, lateral hareketlerde " push step " ve " jump " konusuna daha çok yoğunlaşmak gerekir. Antrenmanlarda ve maçlarda uzun süreli ve patlayıcı lateral hareketlerde " push step " kullanıldığı için ilk eğitimde bu şekilde verilmesi doğrudur.

   Topla buluşmadan önce topu isteme, topu kavrama konularının üstünde durulur. Doğru top isteme olmadan topu almak ve hakimiyetini sağlamak imkansızdır. Topu aldıktan hemen sonra topu kavrama ve vücudu kullanarak topu koruma pozisyonuna geçişler gösterilir. Topu kullanma konusunda en önemli vücut kompozisyonu; dirsekler sonra da parmak uçlarıdır. Dirseklerin kullanımı ve parmak uçları - bilek ile koordinasyon içeren çalışmalar dribbling kalitesi açısından önemlidir. Dribbling yapma eğitimi ile dribbling yapma öğretimi arasındaki temel varyasyonlar; vücudun doğru kullanımı, topun hareketlerini hesaplama becerisi, zamanı dikkate alarak hızlı - yavaş dribbling ve topu saklama yöntemleridir. Topun elden çıktığında ulaşacağı konumu doğru hesaplamak kadar, bileğe gelişinde istenen noktada olmasını sağlamak, dribbling becerisinde kritik eşiktir. Oyuncunun fiziksel özelliklerinden kaynaklanmakla birlikte, "nörolojik" becerilerde burada ön plandadır.

    Topla oynama becerilerinin geliştirilmesi için; topla 4 yöne hareket, topla alçak - yüksek // sert - yumuşak dribbling ve hızlı - yavaş dribbling çalışmaları gösterilebilir. Bu farklı çalışmalar tek top, çift top tek veya eşli olarak yaptırılır. Amacımız, dirsek rotasyonu, dirsek stabilizasyonu, bileğin yumuşak yönlendirmeleri ve parmak uçları ile hakimiyeti artırmaktır. Bir seviye sonra çalışmaların alanı genişletilir ve vücudun kullanımı ile ilgili olan bölümler eklenir. Dirseği ile dribbling kalitesi arasında " link " oluşturamayan sporcu; şut atma konusunda çok zorlanır.

   Topla ilerleme ve topla yön değiştirme çalışmalarının devamında; topla durmak ve topla tekrar hareketlenme çalışmaları eklenir. Stopların yapılışında, yere yumuşak düşme, düşerken yerden ses çıkartmamak, duruş anında topu korur pozisyona geçmek ve tekrar hareketlenirken, çabukluk - ivmelenme ve çeviklik konuları gösterilir. Burada sporculara stop & go çalışmalarında mekanik kazandırmak önemlidir. Oyunun kuralı olarak stop&go çalışması daha önemlidir. Stop yapmak ve tekrar hareketlenme çalışmalarında çemberi " aktif " olarak kullanmak; doğru yerde stop yapmayı, dribbling yaparken topu tutmadan oyunu devam ettirmeyi vurgulamak gerekir.

  Topla oynama becerisi zamanla gelişen bir beceri olduğu için buna ayrılan zamanın çokluğu ve topla oynama becerisinin skor yapmakla doğal ilişkisi yüzünden sporcularda topla oynama konusunda doğla bir eğilim olur. Koç bu eğilimi zamanında engellemezse, gereksiz dribbling ile zamanı harcayan ve emeğe karşı üretim yapamayan amaçsız yorgunlar elde eder. Antrenman programlarında drill ve spesifik kısa demo yapılarla; topsuz oyunun değeri ve hareketlenmenin önemi vurgulanmalıdır. Topsuz oyun etkilidir ve zamanlama + yerleşimden büyük kazançlar sağllar.